Mừng thọ, Thượng Thọ, Thượng Thượng Thọ giống như một ‘buổi lễ sinh nhật” của những người lớn tuổi. Những buổi lễ này được chính là nước quy định và được coi là một nét đẹp trong văn hóa dân tộc Việt Nam dành cho ông bà, cha mẹ – những người đã dành cả tuổi trẻ để làm việc và chăm sóc gia đình, con cái. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về các cột mốc đặc biệt này.

Các mốc Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ là gì?

Hầu hết ai cũng từng nghe về các khái niệm Mừng thọ, Thượng thọ hay Thượng thượng thọ nhưng ít ai hiểu sâu về các nghi lễ này. Thực tế, mừng thọ là từ được dùng chung khi tổ chức các nghi lễ chúc mừng vào dịp năm mới cho những ông bà tuổi trên 70. Mỗi cột mốc, thường là cách 10 năm 1 lần  Hiểu một cách đơn giản nhất “thọ” là chỉ tuổi tác, Thượng là “ở trên, tức là một cột mốc cao hơn “mừng thọ”.

Cụ thể, theo quy định 4 Điều 8 Thông tư 06/2012/TT-BVHTTDL được pháp luật ban hành, các mốc Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ tương ứng với độ tuổi sau”

• Mừng thọ (Trung thọ):Từ 70- 75 tuổi
• Thượng thọ: Từ 80- 85 tuổi
• Thượng thượng thọ: 90 – 95 và 100 tuổi

Với những người từ 100 tuổi trở lên sẽ dùng “Vạn thọ” hoặc “Phước thọ”. Người ta cũng dùng Phước thọ cho các buổi lễ với những cụ có nhiều phước đức; “Đạo thọ” với những người tu hành, làm trong Phật Pháp, có đạo hạnh. Đặc biệt “Khánh Tuế” hoặc “Khánh Thọ” sẽ dùng trên các “bô lão” đã sống lâu trăm tuổi, có công đức lớn, đức cao vọng trọng, được người đời tôn kính.

Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ đều là các thuật ngữ xuất phát từ triết học Trung Quốc. Văn hóa Trung Hoa quan niệm rằng các buổi lễ long trọng này chính là lòng cảm tạ, biết ơn đến bậc sinh thành, mong muốn họ có cuộc sống khỏe mạnh, bình an lâu dài bên con cháu.

Một số  phường thường có có tập tục “nam làm trên, nữ làm tròn”. Có nghĩa là với các cụ ông, sẽ tổ chức các buổi lễ mừng vào năm tuổi 69, 79,89 còn các cụ bà sẽ tổ chức vào các năm tròn 70, 80, 90 tuổi. Tuy nhiên, thời gian tổ chức các buổi lễ cũng còn phụ thuộc vào mong muốn của gia đình, thời gian rảnh của con cháu trong nhà.

Ở Việt Nam từ xưa đến nay cũng luôn gìn giữ tập tục “kính già yêu trẻ”, dành sự quan tâm đặc biệt đến những người lớn tuổi. Trước đây, khi nhà nước chưa ban hành các quy định chính thức về lễ mừng thọ thì những người lớn tuổi cũng luôn có các đặc quyền riêng. Chẳng hạn như trong các buổi lễ trong làng, trong thôn những “bô lão thuộc “hàng băm” luôn được ngồi đầu, ngồi ăn mâm trên so với những người nhỏ tuổi hơn.

Hiện nay, theo quy định của pháp luật, các buổi lễ Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ sẽ được chính quyền địa phương trực tiếp tổ chức và tặng quà theo tình hình tài chính của khu vực. Ngoài ra, sau khi tổ chức các buổi lễ này, người cao tuổi còn được hưởng các đặc quyền về dịch vụ, chẳng hạn như miễn giảm giá vé xe, tham quan các khu du lịch, vé máy bay vv…

Cần làm gì trong ngày Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ

Các buổi lễ Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ sẽ được tổ chức tại chính quyền địa phương tổ chức tập trung cho các cụ trong thôn, xã, phường hoặc cũng có thể do con cái tổ chức riêng tại nhà cho cha mẹ, ông bà. Nhưng thường thì các ông bà sau khi được tổ chức tại địa phương trước, sau đó tổ chức riêng tại gia để họ hàng, con cháu cùng sum vầy, gửi những lời chúc tốt đẹp nhất đến những người có công sinh thành.

Địa điểm tổ chức các buổi lễ Mừng thọ thường là nhà từ đường của . Tuy nhiên tục này thường phổ biến hơn ở khu vực phía Bắc, ở miền Nam hầu như được tổ chức tại nhà (vì khu vực miền Nam thường là những người xa xứ đến lập nghiệp, không sinh sống theo kiểu dòng họ tập trung nên rất ít người xây từ đường).

Một điều đặc biệt rằng các buổi lễ Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ chính là không nhất thiết phải tổ chức vào đúng ngày sinh nhật của ông bà. Nhiều người thường tổ chức vào các dịp đầu năm hay một thời điểm bất kỳ trong năm đó, khi mà con cháu có thời gian tụ họp đông đủ về sum vầy, chúc tụng ông bà, cha mẹ.

Mừng thọ là một buổi lễ cực kỳ long trọng nên sẽ có rất nhiều thứ cần chuẩn bị. Để nghi lễ diễn ra được trọn vẹn và thành công, nên sẽ có rất nhiều thứ cần chuẩn bị trong dịp này. Chẳng hạn:

• Không gian tổ chức: buổi lễ sẽ thường được tổ chức tại nhà từ đường, nhà của ông bà hoặc của người con trưởng. Do đó nơi tổ chức cần được chuẩn bị một cách long trọng như bàn ghế tiếp khách, khu vực sân khấu, băng rôn thông báo về buổi lễ mừng thọ, quà/lễ vật/ hoa vv…
• Lời phát biểu: Với các buổi lễ như Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ sẽ luôn cần một người đại diện phát biểu, thường là trưởng thôn, trưởng xã nếu do địa phương tổ chức hoặc đại diện người trong gia đình, dòng họ nếu tổ chức tại nhà. Do đó bạn cũng cần chuẩn bị những lời phát biểu, lời chào, lời chúc long trọng nhất đến chủ nhân của bữa tiệc cũng như quan khách.
• Mâm tiệc: Mừng thọ cũng giống như một buổi lễ ‘sinh nhật” dành cho những người lớn tuổi, vì thế thường sẽ được tổ chức khá lớn. Một số gia đình thường tự nấu các bữa cỗ, thuê dịch vụ nấu ăn hoặc mời quan khách đi ăn nhà hàng để chúc mừng.

Mua quà gì tặng Mừng thọ?

Thường trong tiệc Mừng thọ, một số người có xu hướng biếu tiền bạc để các cụ có thể thoải mái hơn trong chi tiêu hằng ngày. Tuy nhiên, một món quà đặc biệt, đặt trọn tấm lòng của người tặng chắc chắn sẽ khiến người nhận được cảm động hơn là khi nhận được tiền bạc. Do đó, để nhận được nhiều nụ cười của ông bà, cha mẹ hơn bạn có thể tham khảo các món quà tặng mừng thọ 60, 70, 80, 90 tuổi dưới đây

Tranh khánh vàng

Một trong những món quà Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ được nhiều người lựa chọn chính là các mẫu tranh khánh vàng bởi sự sang trọng, đẹp mắt, có giá trị về kinh tế phù hợp. Các mẫu tranh này được dát vàng 24k trên nền nhung đỏ/ đen/ xanh cực kỳ nổi bật. Tranh luôn được đóng khung gỗ và kính sang trọng nên rất thích hợp để tặng ông bà treo trong nhà.

Với những mẫu tranh khánh vàng tặng mừng thọ, bạn nên yêu cầu đặt các mẫu thiết kế riêng có ghi tên người nhận, cột mốc nhận để thêm phần ý nghĩa. Thường các mẫu tranh thiết kế đặc biệt sẽ tốn nhiều thời gian hơn bình thường nên bạn cần có kế hoạch đặt hàng từ sớm để tặng đúng ngày, đúng dịp.

Một số mẫu tranh khánh vàng phù hợp để tặng Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ mà bạn có thể tham khảo như

Những món quà cho sức khỏe

Ở độ tuổi 60, 70 trở lên, sức khỏe ngày càng đi xuống và dễ gặp rất nhiều vấn đề như đau nhức xương khớp, mệt mỏi, mất ngủ, khó thở vv.. Do đó là con cháu trong nhà, bạn cũng có thể tham khảo chọn những món quà dành cho sức khỏe như thực phẩm chức năng, vitamin hay nhân sâm, tổ yến giống như lời chúc mong ông bà khỏe mạnh hơn.

Tuy nhiên, bạn cũng cần chú ý hiểu rõ tình trạng sức khỏe của ông bà, cha mẹ chẳng hạn như tình trạng huyết áp, các vấn đề cơ thể đang gặp phải để mua các sản phẩm phù hợp. Hoặc tốt hơn là mua các loại ghế ngồi matxa toàn thân, máy matxa cổ, máy ngâm chân nếu không biết về các vấn đề sức khỏe của người nhận.

Những món quà giải trí

Bên cạnh những món quà trên, bạn cũng có thể chọn các món quà theo sở thích của ông bà, cha mẹ vào các dịp lễ Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ. Chẳng hạn như với các cụ ông thích uống trà thì một hộp trà ngon, một bình trà đẹp cũng khiến ông vui thích. Hay nếu cụ bà thích làm điệu bạn cũng có thể tặng 1 miếng vải đẹp, một đôi giày mềm mại hay một bộ mỹ phẩm cũng phù hợp không kém.

Nếu gia đình có điều kiện cũng có thể tham khảo tặng một chuyến du lịch nghỉ dưỡng,vừa là để ông bà thư giãn, vừa để ông biết cảnh đẹp đó đây khi sức khỏe còn cho phép. Nhiều người già thường chán nản, buồn rầu vì suốt ngày chỉ loanh quanh ở nhà dẫn đến dễ cáu gắt, khó chịu. Do đó khi được đi đó đây, ngắm cảnh đẹp, hít thở không khí trong lành sẽ khiến ông bà vui vẻ,lạc quan trở lại.

Tuy nhiên nếu đăng ký các tour du lịch, bạn nên chú ý chọn các tour phù hợp, tránh những nơi quá nắng nóng hay lạnh lẽo, hạn chế di chuyển quá nhiều để đảm bảo sức khỏe của ông bà. Ngoài ra cũng cần tìm kiếm các đơn vị du lịch uy tín để đảm bảo những trải nghiệm tốt nhất cho ông bà trong chuyến du lịch nghỉ dưỡng này.

Dành thời gian bên gia đình

Nhiều người cứ mải mê tìm kiếm các món quà đắt tiền, cao cấp để làm quà tặng ông bà, cha mẹ nhân dịp lễ Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ nào là nhân sâm Hàn Quốc, du lịch nước ngoài, hay ghế matxa trị giá hàng chục triệu đồng. Thế nhưng họ không biết rằng, điều những người lớn tuổi cần chính là sự quan tâm của con cháu, là những bữa cơm sum họp quây quần bên gia đình, con cái mỗi ngày.

Bởi thế, món quà quý giá nhất dành tặng ông bà, cha mẹ nhân dịp Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ chính là dành thật nhiều thời gian bên họ trong ngày đặc biệt này. Đơn giản chỉ cần là một bữa cơm có đĩa rau luộc, món cá kho, cá chiên nhưng có đầy đủ tất cả các thành viên trong gia đình cũng đủ khiến ông bà hạnh phúc không thôi.

Mặt khác, không chỉ trong các dịp Mừng thọ hay lễ tết mà bất cứ lúc nào bạn cũng nên dành thời gian để thăm hỏi, trò chuyện, tâm sự với ông bà. Người lớn tuổi có nhiều thời gian rảnh nên luôn có nhu cầu được trò chuyện, quan tâm, điều này còn quý giá hơn bất cứ tiền bạc hay món quà nào khác.

Mừng thọ, Thượng thọ, Thượng thượng thọ đều là những cột mốc quan trọng với không chỉ ông bà, cha mẹ mà còn với chính bản thân những thành viên trong gia đình. Thế nhưng bản thân những người trong cuộc đôi khi lại chưa chắc vui vẻ bởi cột mốc này cho thấy họ ngày càng đến gần thời điểm “gần đất xa trời”. Do đó nếu có thời gian, đừng quên lắng nghe, chia sẻ nhiều hơn để ông bà, cha mẹ hay những người lớn tuổi cảm thấy được sự yêu thương, hạnh phúc hơn trong những ngày tháng này nhé!